Hastalıklar

Üst Ekstremite Protez Eğitimi

Üst ekstremite amputelerinin  protez eğitiminde öncelikle kullanacak bireylere protezin tanıtımı yapılmalıdır. Soket, bilek üniti,  bağ sistemi terminal uç, dirsek tipi bireylere anlatılmalıdır. Protez takmadan her gün gözden geçirilerek kontrol edilmesi de öğretilmelidir. Üst ekstremitelerde aktivite düzeylerinin maksimum olmasında protez eğitiminin adım adım ilerlenmesine dikkat edilmelidir. .Amputelere tek bir protez kontrol hareketi öğretilse dahi terminal ucun açılır kapanır bazı fonksiyonları yapılabilmektedir ancak yanlış öğrenimle gerçekleştirildiğinde hatalı hareket paternleri gelişebilir ve fonksiyonel bağımsızlık hedeflenen düzeye getirilemeyebilir.

Protez Eğitim Programı

  • Protezlerin takılıp çıkarılması,
  • Kontrol mekanizmalarının öğretilmesi,
  • Prepozisyon ve farklı objelerle egzersiz uygulamalarına başlanması,
  • Günlük yaşam aktivitelerinin eğitiminin alınması,
  • Kök ve protez bakımlarının öğretilmesi,
  • Mesleğe yönelik fonksiyonların uygulanması ve mesleki rehabilitasyonun uygulanması,
  • Unilateral ve bilateral üst ekstremite amputeleri protez eğitimlerinin programı bu aşamaların sırasıyla izlenmesiyle başarıya ulaşabilmektedir.

Protezin Takıp Çıkarılması

Unilateral dirsek altı ampute protezlerinin iki takılma şekli vardır. Protezlerin terminal ucu sağlam yöne doğru ve bağ sistemi doğru olacak şekilde protez bir masa üzerine konulmalıdır. Ampute sağlam el yardımıyla protezi tutularak kökü “Y” bandajın altından sokete yerleştirmeli kol başın üstüne doğru kaldırmalıdır. Arka bölümden sarkan bağ sistemine sağlam kol geçirilmeli ve protez düzeltmelidir. Bu işlemin tersi uygulanarak protez çıkarılmalıdır. Bu durumda kullanılacak diğer yöntem ise protezin terminal ucunun kök tarafına doğru, bağ sistemi düzgün olacak şekilde konulması daha sonra ise bireylerin protezlerini önden giyip her iki kolundan yukarı doğru kaldırarak bağ sistemini baş üzerinden arkaya geçirilerek protezin takılmasıdır. Bu yöntem kazak ve süveter giyerken de kullanılması süveter yöntemi olarak isimlendirilmesine deneden olmuştur.,

Kontrol Hareketlerinin Öğretilmesi

Unilateral dirsek altı amputelerde terminal uçların hareketi için esas kontrol hareketleri ampute tarafta kolun fleksiyonudur. Karşı bölüm skapular abduksiyon ve ampute kısım omuz depresyonu da kullanılabilmektedir. Ampute ön kolunu 90º fleksiyona getirilmesi sağlanır. Fizyoterapistler ile ampute kısım omuz üzerinden diğeri omuz ise ile ön kol tutulumu ile bireylerin kolunu öne itmesi sağlanır. Ampute kolun öne itilmesiyle kontrol kablosu gerilerek terminal uç açılmalıdır. Bu fonksiyonun ön kolun farklı fleksiyon açılarında tekrarlanması gerekmektedir. Bilek ünitinin değiştirilmesi, el veya çengellerin takılması sağlam tarafa doğru uygulanmalıdır. Skapular abduksiyon ve ampute kısım omuz depresyonu kullanılarak terminal uçların açılıp kapanması ayrıca çalıştırılmalıdır.

Prepozisyon ve Değişik Objelerle Egzersizler

Unilateral dirsek altı ampute protezlerinin kontrolünün rahatlıkla yapılabilmesi için değişik büyüklükte ve şekillerde objeleri tutma bırakma, bu objeleri farklı yüksekliklere ve yere koyma hareketleri uygulanabilmelidir. Bu hareketlerden önce ön kol bölümünün ve elin uygun pozisyonunun sağlanması gerekmektedir. Mesela, ampute çatal ile tabaktan bir yiyeceğin alınması ön kolun pronasyonda, tepsi taşınırken ise orta pozisyonda olması gerekmektedir. Bu prepozisyon her aktivitenin fonksiyonel uygulamasında oldukça önemlidir. Dirsek altı amputelerde seviyelere göre poranasyon ve supinasyon hareketleri değişmekle birlikte prepozisyon daha kolay sağlanabilmektedir.

Tepkiniz ne?

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir