Sinir sistemi, insan vücudunun en komplike sistemidir. Sinir sistemleri hücreler, dokular, organlar arası koordinasyonları ve organizmaların dış dünya ile ilişkilerini sağlamaktadır. Bunların yanıda konuşabilme, zekâ işlevlerini yerine getirebilme, şuur, akıl ve düşünebilme gibi yetileri yönetmektedir. İnsan vücudunun kontrol mekanizması olmakla birlikte tüm orgaznizasyonu sağlamaktadır. Sinir sistemleri; santral sinir sistemleri ve periferik sinir sistemleri olmak üzere iki bölümde incelenmektedir. Santral sinir sistemleri (merkezî sinir sistemi olarak da bilinmektedir), beyin ve omurilikten oluşmaktadır. Bu sistem; yürüme ve konuşma gibi istemli yapılan hareketleri, solunum ve sindirim sistemleri gibi istemsiz ve otomatik olarak uygulanan hareketleri de kontrol etmektedir. Aynı zamanda, 5 duyu organını ve yetilerini (görme, işitme, dokunma, tatma, koklama), duygularımızı (sevinme, üzülme vb.), düşünebilme ve hafıza işlevlerimizle de ilgilidir. Santral sinir sistemleri hastalıklarıyla dâhilî açıdan nöroloji, cerrahi açıdan nöroşirurji (beyin cerrahisi) tıp dalı ilgilenmektedir.
Beyin Tümörleri
Kafatası boşluklarında beynin çeşitli bölümlerinde meydana gelen normal dışı oluşumlara beyin tümörü denilmektedir. Tümörler herhangi bir yaş farkı gözetmeksizin her yaş gurubunda görülebilmekle birlikte 3 ila 12 ve 40 ila 70 yaş gruplarında daha sık görülmektedir. Beyin tümörleri Benign (İyi huylu) ve malign (kötü huylu) olmak üzere iki ana guruba ayrılmaktadır.
Bening Beyin Tümörleri
Bu tip tümör oluşumları genellikle kafatasının iç kısımlarında ama beyin dokusunun dışında gelişme gösterir. Oluşturdukları sınırlar düzgündür. Belirti vermemekle birlikte etraftaki normal çalışan dokulara yayılma yaparak onların fonksiyonlarını bozmazlar. Bu tümör çeşitleri, cerrahi girişim yollarıyla çıkarılabilmektedir. Üstelik cerrahi girişim ile alınan bu tip tümörler tekrarlama yapmazlar. Ancak santral sinir sitemleri, özellikle de beyin bölgesi çok sıkı korunmakta olan kapalı bir kutunun (kafatasının) içinde bulunduğundan basınç değişikliklerine çok hassasiyet göstermektedir. Bazı iyi huylu beyin tümörlerinin önemli yapılara bası yapması bası yapılan organ ya da dokuların normal çalışmasını engelleyebilir ve hayati risklere neden olabilmektedir. Bazen de iyi huylu beyin tümörlerinin kötü huylu tümörlerine dönüşüm riski görülmektedir.
Maling Beyin Tümörleri
Malign beyin tümör oluşumları kanser hücreleri içermektedir. Beyinde yaşamsal fonksiyonlar açısından önemi olan hücrelerin etkilenmesini sağlar ve bireylerin yaşamlarını tehdit eder. Malign beyin tümörleri hızlıca büyüme özelliğine sahip oluşumlardır ve çevrede bulunan dokulara doğru ilerleme kaydederler. Sanki bir ağaç fonksiyonu gibi kök bırakarak beynin sağlıklı dokularını tahribe uğratırlar. Maling beyin tümörleri iki tipte görülmektedir.
Birincil (Primer) Beyin Tümörü Oluşumları: Beyindeki parankim dokularının, hipofizin, meningeal dokuların ve sinir kılıflarının sebep olduğu tümörlerdir. En sık görülmekte olan birincil beyin tümörleri gliomlardır. Bu oluşumlar, beynin sinir dışı destek hücrelerinden kaynaklanmaktadır.
Sekonder (İkincil) Beyin Tümörleri: Sinir sistemlerinin dışında bir dokuda gelişme gçsteren tümörün beyin ve zarlarına yayılım göstermesiyle meydana gelen tümörlerdir. Bu oluşumlra yayılım gösteren (metastatik /yer değiştirme) beyin tümörü de denilmektedir.
Maling Beyin Tümörleri Etyolojisi
Meydana gelen bu tip beyin tümörlerinin kesin nedeni henüz bilinmemektedir. Ancak arıtma sistemlerinde, lastik ve boya sanayinde çalışılması ya da bu çalışma kollarında kullanılan maddelerle yakın temasta bulunulması, virüs enfeksiyonları ve kalıtım tümör oluşumu açısnından risk faktörleri olarak görülmektedir.
Maling Beyin Tümörleri Belirtileri ve Bulguları
Kafatası içinde meydana gelen tümörlerde gözlemlenen belirtiler ve bulgular tümörlerin oluştukları yere, büyüme hızlarına, çevre dokulara bası yapmalarına ve tümörlerin çevrelerinde ödem oluşmasına göre değişkenlik göstermektedir. Bu oluşumlar şu şekilde kendini gösterir;
- Ödeme bağlı gözlemlenen baş ağrıları
- Kafa içi basınçlara bağlı meydana gelen baş ağrıları
- Vertigo/ Baş dönmeleri
- Mide bulantısı
- Kusma
- Konvülsiyon
- Bilinç bozuklukları
- Görme problemleri
Tümörlerin yerleştiği bölgelere göre;
- Frontal lob tümöründe, kişilik değişkenlikleri ve motor deformasyonlar,
- Parietal lob tümöründe, duyu problemleri,
- Temporal lob tümöründe; epileptik nöbet oluşumları, işitme problemleri,
- Beyin sapı tümöründe, motor fonksiyon problemleri,
- Cerebellum tümöründe, denge problemleri ve kafa içi basınç artışı sebebiyle generalize bulgular,
- Hipofiz tümöründe, hormonal deformasyonlar ve görme problemleri görülebilir.
Maling Beyin Tümörleri Tanı yöntemleri
- Anemnez alınması,
- Aile öyküsnün dinlenilmesi
- Fizik muayene ve nörolojik muayene yapılması.
- Anjiogram, kraniografi, beynin BT istemi, MR çekimi ve myelogram istemi yapılması.
- Klinik ve radyolojik istemler ve gerekli incelemelerden sonra histopatolojik inceleme yapılması için biyopsi uygulanması.
- Yapılacak olan patolojik muayene, hastalığın varlığı ve varsa tümörün kesin tipi hakkında bilgi alınması için uygulanmaktadır.
Maling Beyin Tümörleri Tedavisi
Tümörlerin çapları ve yerleşim yerlerine göre uzman hekimlerce en uygun tedaviye karar verilmektedir. Cerrahi girişim, radyoterapi tedavisi ve kemoterapi tedavileri uygulanabilecek yöntemlerdendir.
NOT: İçerik bilgi amaçlı olup yalnızca bu bilgilere bakılarak kesinlikle teşhis ve tedavi uygulanmamalıdır.
