HastalıklarTedaviler

Raşitizm

Raşitizm, genel itibariyle D vitamini eksikliği ile meydana gelen sıklıkla pediatri gruplarında ve hızlı büyüme dönemlerinde görülen kemik hastalığıdır. Kemik gelişiminin/oluşumunun tam olarak gerçekleşmemesi nedeniyle tedavisi geciktirilen ya da ihmal edilen vakalarda uzun kemiklerde şekil bozuklukları meydana gelebilir. Raşitizm her yaş grubunda görülebileceği gibi sıklıkla 3-4 ay ve 2 yaş arası grubu çocuklarda görülmektedir. Ülkemizdeki meydana gelme sıklığı % 6 civarlarında olmakla birlikte bazı bölgelerde bu oran % 19’ a kadar çıkabilmektedir. Daha çok kış aylarında ve ilkbahar aylarında görülür. Besinlerle yeteri kadar D vitamini takviyesinin alınamaması, yeterince güneş ışını maruziyetlerinin gerçekleşememesi, vücuda alınan D vitamininin bazı deformiteler
nedeniyle emilememesi ya da D vitamininin kalıtsal metabolizmik bozukluğu olduğu
durumlarda da raşitizm meydana gelebilir.

Raşitizm Nedenleri

  • Güneş ışınlarına yeterince maruz kalınmaması
  • Bağırsaklarda D vitamini emilim bozuklukları meydana gelmesi
  • Kalsiyum ve fosfat  eksikliklerinin görülmesi
  • Yeterli şekilde süt alımının gerçekleşmemesi (Özellikle de anne sütü)
  • Yetersiz beslenilmesi ve dengesiz beslenme alışkanlığının olması
  • Karaciğer yetersizliklerinin ya da böbrek yetersizliklerinin görülmesi
  • Uzun süreli kullanılan birtakım ilaçların oması (Örneğin; Epilepsi tedavilerinde
    kullanılmakta olan Difenilhidantoin)

Raşitizm Belirtileri ve Bulguları

  • Raşitizm belirtileri ilk aşamalarda kas ve iskelet dokularında görülmektedir.
  • Kafa kemiklerinde yumuşamalar meydana gelebilir. (Kraniotabes, 3 ay ve öncesi dönem bebeklerinde bu durum fizyolojiktir.)
  • Kafa şekillerinde bozukluklar meydana gelebilir. (Geniş ve belirgin oluşumlu alın ya da yassı kafa görünümleri gibi),
  • Büyük bıngıldakların normalden geniş oluşumlu gelişmesi ve kapanma süresinin normalden geç olması (2 yaş ve üstünde kapanmalar)
  • Göğüs kafeslerinde çeşitli şekil bozukluklarının gözlemlenmesi (Kuş göğsü oluşumları, kunduracı göğsü gibi),
  • Kaburgaların birleşme bölgelerinde tesbih taneleri gibi çıkıntıların meydana gelmesi (Raşitik rosary),
  • Özellikle el bileğinde daha belirgin görülmekte olan kemik uçları genişlemeleri meydana gelmesi,
  • Vücut ağırlıklarının etkisiyle alt ekstiremitelerde çeşitli eğilmelerin meydana gelmesi (X bacak send. , O bacak send. gibi),
  • Diş çıkarma yaşında gecikmelerin meydana gelmesi(1 yaşına kadar gecikmeler meydana gelebilir.),
  • Baş bölgesinde terlemelerin meydana gelmesi,
  • Göğüs kafesinin alt kısımlarındaki oluk benzerinde çökmeler meydana gelmesi (Harrison oluğu),
  • Kalsiyum düşüklüklerine bağlı ateşsiz havale, konvulsiyon, tetani ve özellikle de hipofosfatemi ile ilgili kaslarda zayıflıkların meydana gelmesi,
  • Göğüs deformasyonları sonucunda sıklıkla akciğer enfeksiyonları meydana gelmesi,
  • Ağır raşitizmli çocuklarda ayakta durma ve yürüme fonksiyonlarının gecikmesi gibi durumların meydana gelmesi.

Raşitizm Tanısı

Tanı koymada gözlemlenen klinik bulgular genellikle teşhis için yeterli olmakla birlikte kesin tanı için radyolojik inceleme (röntgen, mt, tomografi) bulguları, biyokimyasal ve serolojik incelemelerle tanı konulmaktadır.

Raşitizm Tedavisi

Raşitizm tedavisi oldukça kolay olan bir hastalıktır. Uygulanacak olan tedavide temel amaç mevcut eksikliklerin giderilmesi ve depoların doldurulmasına yetecek kadar D vitamininin temin edilmesidir. Tedavi sürecinde bireylere oral yolla D vitamini verilmektedir. (Malabsorpsiyon durumu var ise D vitamini mutlaka İM olarak verilmelidir). Hipokalsemik tetani riski söz konusu ise Ca verilmelidir. Biyokimyasal düzelmeler 1-2 hafta içinde, radyolojik düzelmeler ise 3 ila 4 hafta içinde meydana gelmektedir. Tam tedavinin gerçekleşmesi için 2 ila 3 ay gerekmektedir. Malnütrisyonlu pediatri grubunda hücre çoğalmasındaki yavaşlamalar nedeniyle kemiklerdeki düzelmeler ve radyolojik düzelmeler daha geç dönemde ve daha yavaş gerçekleşebilir. Biyokimyasal ve radyolojik düzelmelerin sağlanmaından hemen sonra kemiklerdeki kalıcı şekil bozulmalarına yönelik düzeltici ortopedik girişiler uygulanabilir. Eğer raşitizm tedavi edilmezse büyüme yavaşlayacaktır ve çocuklar boyca yaşıtlarına göre geri kalacaktır.

Raşitizm Korunma Yöntemleri

  • Gebe olan bireylere ve emzirme döneminde annelere mutlaka D vitamini desteği
    verilmelidir.
  • Süt vermekte olan annelerin ve bebeklerinin güneş ışığından yeterince
    faydalanmaları sağlanmalıdır.
  • Anne sütü ile beslenmekte olan bebeklere ilk bir yıl boyunca her gün 400 ünite D vitamini takviye edilmelidir.
  • Annelere beslenme eğitimleri verilerek D vitamini ve Ca’dan zengin
    besinlerin tüketimlerinin arttırılması sağlanmalıdır.
  • D vitamini katabolizması ve kayıplarının artışa geçtiği durumlarda periyodik
    fizik muayeneler ve laboratuvar incelemeleri uygulanmalıdır.
  • Bebeklerin (özellikle de kış aylarında) D vitamini düzeylerinin korunması
    için çıplak (yalnız bezli) olarak haftalık 30 dakika, giyinik iken ise haftalık 2
    saat güneş görmeleri sağlanmalıdır.

Tepkiniz ne?

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir