Postural drenaj, yerçekimi yardımı ile özel pozisyonlar uygulanarak akciğerlerin çeşitli bölgelerinin sekresyonlardan arındırılması/ temizlenmesi uygulamasıdır. Verilecek olan tüm pozisyonlar pronşial ağaç anatomisi baz alınarak uygulanmalıdır.
Sağ ve Sol Akciğer Apikal Segmentleri
Hastanın dik oturması sağlanır. Lezyon pozisyonuna göre küçük değişikliklere gidilebilir. (Hafif geri, hafif öne doğru ve yana doğru.)
Akciğer Sol Üst Anterior Segmenti
Hastanın sırtüstü pozsyonda dizlerinin hafif fleksiyon konumunda yatmasıdır.
Akciğer Sağ Üst Posterior Segmenti
Hastanın horizontal şekilde sol tarafına yan yatırılması sağlanır, yüzüstü döndürülerek bir yastık yardımıyla başı desteklenir.
Sağ Ve Sol Akciğer Alt Anterior Segmentleri
Hasta sırtüstü yatırılır. Kalçaların altına ve diz altına birer yastık ile destek verilir. Yatak 30 ila 35° yükseltilerek hastaya pozisyon verilmesi sağlanır.
Akciğer Sağ Alt Lateral Segmenti
Hastanın sol tarafına yatırılması sağlanır, Yatak 30 ila 35° yükseltilir.
Akciğer Sol Alt Lateral Segmenti
Hastanın sağ tarafına yatırılması sağlanır, Yatak 30 ila 35° yükseltilir.
Postural Drenaj Uygulaması
- Uygulama öncesi mutlaka hasta değerlendirmesi yapılmalıdır.
- Değerlendirme sonrasında hastaya uygun buhar tedavisi verilmelidir
- Hastanın sıkı ve fazla olan kıyafetlerinin çıkarılması sağlanmalıdır. Uygulamanın deriye yapılması şart değildir.
- Balgam küveti ya da (balgam için) peçete bulundurulmalıdır
- Gerek duyulduğunda balgam analizi yapılmalıdır.
- Bu süreçte balgam rengi, balgamın içeriği, miktarı, kanlı görüntüye sahip olup olmadığı mutlaka not alınmalıdır.
- Hastaya diafragmatik solunum eğitimleri verilmelidir.
- Hastanın şikâyetine ve tedavi amacına göre uygun pozisyon verilmelidir.
- Hasta pozisyonu verildikten sonra hastanın pasif kalması önlenmelidir. Bu süreçte hasatanın ekspansion egzersizlerini uygulaması sağlanmalıdır. Ayrıca beş dakikada bir öksürmesi gerektiğinin bilgisi verilmelidir.
- Hastaya pozisyon verildikten sonra özel bölge sekresyonlardan temizlenene/ arındırılana kadar tutulmalıdır. Bazen hastalar bu durumu tolere edemeyebilir bu nedenle bu durumlar da göz önünde bulundurulmalıdır.
- Hastalara etkili öksürme eğitimleri verilmelidir. Oturma pozisyonu tercih edilmelidir. Bazı durumlarda yüksek yan yatış ve/ veya yarı oturma pozisyonu da kullanılabilir.
- Öksürme egzersizleri hastayı yorduğunda hastanın dinlenmesi sağlanmalıdır.
- Öksürük egzersizleri uzun tutulmamalıdır; bronşları irrite edilirse daha fazla obsrüksion yapabileceği ve kalbe venöz dönüşü engelleyeceği göz önünde bulundurulmalıdır. Hipoksi ihtimali sonucunda sianoz görülebilir. Bu durum ise abdominal, sırt ve diafragmatik adaleleri yoracağından oksijen gereksinmesi arttıracaktır.
- “Clapping” esnasında yakınmalar dinlenmelidir.
- Dispne gibi oluşumlara dikkat edilmelidir.
- Hastaya pozisyon verirken hastanın rengi (dudak ve tırnak), kalp hızı kontrol altına alınmalıdır. Hasta sırtüstü pozisyonundan ya da başaşağı pozisyondan kaldırılırken hipotansion meydana gelebileceği düşünülmelidir.
- Vibrasyon uygulaması sırasında ekspirasyonun maksimum olmasına dikkat edilmelidir.
Uygulama ve Egzersiz Süreleri
- Süre tamamen patalojiye bağlıdır.
- Hastanın özel durumuna göre günlük 2 ila 6 defa (koyu sekresyon) uygulamasına gidilebilir.
- İdame tedavi için ise haftada birkaç defa ya da hergün uygulama yapılabilir.
- Süre: En az 15-20 gün arasında olmalıdır, tüm akciğerin temizlenmesi gerekiyorsa uygulama 30 ila 45 günü geçmemelidir. Bu şekilede her pozisyonda 5-10 dakika tutulmalıdır (Tolerans süresi unutulmamalıdır)
- Uygulamanın hasta yemek yedikten hemen sonra yapılmamasına dikkat edilmelidir. Çünkü hasta kusabilir, verilen pozisyondan dolayı başı dönebilir ve tedavi yeterli olmayabilir.
- Uygulama yemekten hemen önce de verilmemelidir. Hasta uygulamadan çıktığında egzersizlerden yorulacağı için kaliteli beslenme sağlayamayabilir.
- Hastanın durumuna göre bazen ılık bir içecek verilebilir. Bazı bireyler ılık içeceklerden sonra daha rahat öksürebilir.
- Uygulama yapılacak olan hasta pediatri grubundan ise (Özellikle bebek ise) yemekten önce postüral yapmak uygun olacaktır.
- Postüral drenaj sabah uygulanabildiği gibi akşam saatlerinde de uygulanabilir. Ancak sabah uygulanacak olan postüral drenaj hastalar için daha yararlıdır.
