Çocukların içe ya da dışa doğru basma meyilleri, gelişim süreçlerine dâhil edilerek değerlendirilmektedir. Pediatri grupları genellikle gelişim süreci başlarında içe doğru basmaya başlarlar, zamanla yürümelerindeki ve basmalarındaki yönler normale nüfuz eder. Yürüme ve basma normalitesinden hemen önce ise hafif dışa doğru basmaya meylederler. Tam normal basma pediatri grubu için yaklaşık 7 ila 8 yaşlarında başlamaktadır. Bu yaş döneminden sonra eğer çocuklarda içe ya da dışa doğru basma meyli devam ediyorsa uzman bir hekime başvurulmalıdır.
İçe Basma
Pediatri gurubunda meydana gelen basarken ayakların düz karşıya bakmaması yön itibariyle içe bakması durumudur. Sıklıkla bebeklerde ve küçük çocuklarda görülmektedir. İçe basmaların aşırı olduğu durumlarda çocuklarda sendelemeler ya da kısa mesafelerde dahi yorulmalar meydana gelebilmektedir. İçe basma durumları çocuklarda herhangi bir ağrıya neden olmamaktadır. Ya da bu durum çocukların düzgün yürüyememelerine neden olmaz. Ancak yinede ailelerin bu konuda bilinçlendirilmeleri gerekmektedir. Çünkü erken gözlemlenen deformasyonlar basit fizik tedavi uygulamalarıyla düzeltilebilirken ilerleyen durumlarda cerrahi girişim uygulamak zorunda kalınabilmektedir.
Pediatri grubunda dört tip içe basma problemi vardır.
- Ayak tarak kemikleri itibariyle içe dönük vaziyettedir. Bu deformasyon doğuştan gelen bir problemdir ve genellikle tedavisi yalnız cerrahi girişim ile mümkün olmaktadır.
- Çocuklar ayakta dururken ayak tabanlarının içe basması durumudur. Ayağın iç tarafındaki kavis bu deformasyona sahip olan çocuklarda yoktur ve arkadan plandan bakıldığında topuğun iç tarafı yere daha yakın durmaktadır. Dışa eğilimler gözlemlenir. Hatta bazı vakalarda topuk dış kenarları havaya kalkık vaziyette dahi olabilir.
- Bacaklarda ya da ilgili bacakta tamamen içe dönük bir basma hali vardır. Aslında bu deformasyona sahip olan ayak normaldir. Bu tip durumlar ergenlik dönemine kadar düzelebilen sorunlardır. Bu çocuklarda görülen tipik özellik W oturma denilen, diz üstüne oturup ayakların yanlara açılmasıdır. Genellikle cerrahi girişim gerektirmez.
- Bu tipte yalnızca ayak kavisi oluşumu gerçekleşmemiştir. Bunun yanında ayak topuğu gayet düzgündür. Mevcut olan deformasyon ise müdahale gerektirmeden çoğu zaman kendi gelişim sürecinde düzelmektedir.
İçe Basma Deformasyonu Nedenleri
- Anne karnında meydana gelen duruş bozukluklarının olması ve buna bağlı tibial intorsiyon (kaval kemiğinin içe dönük hal alması).
- Düztaban hastalığının olması (çocuklarda dengenin sağlanması için içe basma gerçekleşir)
- X bacak durumları ve O bacak sendromu
- Ayak ön kısmında dönüklüğün oluşu ( metatarsus adduktus)
İçe Basma Deformasyonu Tanısı
Çocuklarda yürüme eylemi esnasında ya da adım atımlarında ayağın/ ayakların içi göstermesi gözlemlendiğinde fiziki muayene ve çeşitli görüntüleme yöntemleri yardımı ile tanı konabilmektedir. Tanı aşamasında MR, Bilgisayarlı Tomografi ve Çeşitli Ragyografiler istenilerek gerekli incelemeler yapılmaktadır. Bu incelemeler sonrasında daha doğru tanı konulabilmektedir.
İçe Basma Tedavisi
Çocuk (2 yaş altı grubu) yürümeye başladığı zaman içe basma deformasyonları zamanla kendi gelişimlerini takiben düzelebilir ve bu durum genellikle tedavi gerektirmemektedir. 2 yaş üstü çocuklarda ise tedavi esnasında, çocukların bacaklarını çapraz yaparak (W oturma) oturma gerçekleştirmesine engel olunmalıdır. Daha sonra ise çocuklar okul çağına gelince ve zamanlarının büyük çoğunluğunda sandalyede normal pozisyonda oturacağından bu deformasyonlar yine düzelebilir. Düzeltilemeyen vakalarda ise cerrahi girişim gerekmektedir.
Dışa Basma
Pediatri gruplarında çocuklar basarken ayaklarının düz karşıya bakması gerekirken, ayaklarının dışa bakması deformasyonudur. Dışa basmalarda herhangi bir ağrı meydana gelmemektedir. Ailelerce bu deformasyonlar çocuklar ayakkabı kullanılmaya başladığında fark etmektedir. Çocukların ayakkabılarının genellikle iç kısımları ya da dış kısımları diğer kısımlara göre daha çabuk eskimeye başladığında bu durum ailelerce fark edilir. Bu deformasyon meydana geldiğinde öncelikle deformasyonun altında yatan nedene bakılmalıdır. Kalçadan ayağa kadar olan kemik sisteminde bulunan kemiklerde herhangi bir deformasyon veya bir şekil bozukluğu meydana gelmişse ve bu bozukluklar ayağın basış şeklinde bir sorun oluşturuyorsa öncelikli olarak bu bozukluğun bölgesi tespit edilmelidir. Sorunun diz bölgesinde, kalça bölgesinde ya da ayak bölgesinde olup olmadığı radyolojik incelemelerle tespit edilir. Bunun için ise gerekli radyolojik tetkikler istenir. Eğer çocuklarda kalp pili, platin, stent, kalp kapakçığı değişimi, protez vb engeller yoksa tibia mr, kalça mr, patella mr vb tetkikler istenir. Bu tarz problemler mevcut ise benzer tetkikler bilgisayarlı tomografi cihazıyla alınmaya çalışılır ve gerektiğinde ragyografik destekte istenir. Grafi incelemelerinden deformasyonlu bölge tespit edildiğinde derhal soruna yönelik tedavi düzenlemesine gidilir. Küçük çocuklar için ortopedik breys (ayak, bacak ekstremite hareketinin önlenmesi ve hareketlerin kısıtlanması için kullanılan cihaz) kullanımına başlanabilir. Breys kullanımları ile yürütülen tedavilerde genellikle istenilen başarı elde edilmektedir ancak buna rağmen sonuç alınamıyorsa yaş gruplarına uygun cerrahi girişim uygulamasına gidilmelidir.