Diadinamik Akım

Diadinamik akım iki sinüzoidal akımın ikincisi birincisine ters yönlü olacak şekilde bindirilip daha sonra izoelektrik çizgisinin alt kısmında kalanların süzülme işleminden geçirilmesi ile elde edilen bir akım çeşididir. Üst üste denk gelen akımlardan birinci akımın dalgası sabit, ikincisin akımı ise inişli çıkışlı olmaktadır. Diadinamik akımların tedavi sürecinde birçok önemli etkisi bulunmaktadır. Diadinamik akım içindeki sinüzoidal akımların nitelikleri şekilleri, yoğunlukları, frekansları gibi fonksiyonların değiştirilmesiyle motor ve duyusal sinirler üzerinde tedavi edici etkileri bulunmaktadır. Tedavi edici etki sağlayan 5 tip diadinamik akım vardır.

Diadinamik Akım Tipleri

Diadinamik akım tipleri tam dalya ya da yarım dalgalar şeklinde olmakla birlikte difaz fikse ile monofaz fikse akımlarının çeşitli varyasyonlarını kapsamaktadır. Akım çeşitleri şu şekildedir;

• Long periyot
• Difaz fiske
• Monofaz fikse
• Kurt periyot ve
• Ritm senkop

Difaz Fikse

Difaz fikse akımı bünyesinde frekansı 100 Hz olan bir akım mevcuttur. Uyarı zamanı 10 msn’dir. Difaz fikse akımlarında dinlenme süreleri mevcut değildir. Akım fazları aynı yönde olmakla birlikte difaz fikse çift fazlı yapıya sahiptir. Uygulama yapılmadan önce bireylerde kasılmalar meydana gelir. Daha sonra akımlarla birlikte ağrı azalmaları meydana gelir ve bireyler zamanla akıma uyum sağlamaya başlar. Difaz fikse akımlarının uyarım süreleri kısa sürelidir. Uygulama esnasında bireyler iğnelenme hissederler. Difaz fikse akımlarının uygulama yerleri çeşitlilik göstermekle birlikte iki alt başlıkta toplanabilir. Birinci uygumla yeri diğer akımların uygulamasından hemen öncedir. İkinci uygulama yeri ise sempatik ganglionlar üzeridir.

Monofaz Fikse

Monofaz fikse akımı bünyesinde frekansı 50 Hz olan bir akım mevcuttur. Monofaz fikse akımlarında sinüzoidal akımın negatif fazları mevcut değildir. Monofaz fiksenin uyarı süreleri 10 msn dinlenme süresi ise 10 msn’dir. Monofaz fikse akım grafikleri pozitif taraflı olan tek fazlı bir akım tipidir. Monofaz fikse akımlarının uyarım süreleri uzun süreli olmaktadır. Uygulama esnasında bireyler kuvvetli bir vibrasyon hissetmektedirler. Monofaz fikse akımlarının uygulandığı yerler genel itibariyle ağrılı spazm oluşumlarında difaz fiske akımlarından sonra uygulanabileceği gibi konnektif dokuların non-spesifik stimülasyonlarında uygulanabilir.

Kurt Periyot

Difaz fikse akımının monofaz fikse akımının birleştirilmesiyle yapılan uygulamalardır. Kırt periyot uygulamalarında 1 saniye difaz fikse akımı 1 saniye monofaz fikse akımı bulunmaktadır ve bu iki akım aralığında herhangi bir dinlenme süresi bulunmamaktadır.Kurt periyot akımlarının uygulandığı yerler çeşitli olmakla birlikte sırasıyla 4 başlıkta toplanabilir. Ağrılı ve travmatik durumlarda kullanılabildiği gibi yumuşak doku romatizmal ağrıları durumlarında, nevraljik ağrılarda ve dolaşım bozukluklarında kullanılmaktadır.

Long Periyot

Long periyot akımları şiddetleri zaman içinde artıp azalan bir diafez fikse ile monofaz fikse akımlarının dönüşüm halinde uygulanması ile meydana gelmektedir. 12 ila 16 saniye aralığında olan akımın frekansı 100 Hz’den 50 Hz’ye inerve yavaş yavaş 100 Hz’ye doğru yükselişe geçer. Lonp periyor akımlarının uyarım etkileri önemsizdir. Long periyot akımları kas ağrılarında uygulanmaktadır.

Ritm Senkop

Ritm senkop uygulaması monofaz fikse akımlarının 1 saniye verilmesi ve 1 saniye verilmemesi ile devam eden bir diadinamik akım çeşididir. Ritm senkop akımının uzun süreli uyarım etkisi bulunmaktadr. Genel itibariyle akım çeşitleri tedaviye yönelik olduğundan fizyoterpistler tarafından bireyler üzerinde alınmak istenilen etkiye göre akım çeşidi uygulanmalıdır. Eğer verilmesi karalaştırılan akım ile ağrı kesici bir etki ve sempatik sistem aktivasyonu azaltılması isteniyorsa diafaz fikse ve long periyod akımları kullanılabilir.

Tedavi sırasında ağrı azaltıcı etkiler ile birlikte kas kasılmaları da isteniyorsa monofaz fikse, kurt periyod ve ritm senkop akım çeşitleri de kullanılabilir.

Diadinamik Akımın Etkileri

Diadinamik akımlar deride yüzeyel olarak histamin serbestleştirir. Derin doku kullanımlarında ise refleks etkileri geliştirir.

• Diadinamik akımların analjezik etkileri de bulunmaktadır. Duyu sinirlerinde oluşturulan depolarizasyonlar aracılığıyla ağrı kesici etki oluşturmaktadırlar.
• Eksitasyon etkisi (Uyarım etkisi) Monofaz fikse ve ritm senkop da bu etki görülmektedir. Motor sinirlerinden dolayı kasların uyarımları olur.
• Trofik etkisi vardır ve tüm akım çeşitlerinde meydana gelir.
• Sempatik inhibisyon, Difaz fikse ve long periyot akımlarında belirgin olarak görülmektedir.

Fizik Tedavide Diadinamik Akım Uygulaması

Diadinamik akım uygulamalarında iki elektrod bulunmaktadır. (Biri negatif biri pozitiftir). Elektrodlar süngerlerle ya da bezlerle kaplanmaktadır. Uygulamalarda kullanılacak olan akımın şiddeti bireylerin hissettiği karıncalanma hislerine göre ayarlanmaktadır. Uygulama süreleri uygulama sürelerine göre değişmektedir. Dar bölgelerde 5 ila 10 dakika arasında daha büyük bölgelerde ise 20 dakika olacak şekilde ayarlanmaktadır. Sempatik gangliyonların inhibisyonu için yapılacak olan uygulamalarda elektrot üste yerleştirilmektedir. Diadinamik akım uygulamalarında 2 ila 3 mA’lik galvanik akım uygulanmaktadır.

Diadinamik Akım Endikasyonları

• Burkulmalar: Eklemlerin büyüklüğüne göre küçük ya da büyük elektrotlar eklemlerin her iki tarafına yerleştirilir. 3 ila 4 dakika kurt periyot verilerek işleme devam edilir. Ağrılı durumlardan yaklaşık bir dakika önce difaz fikse verilmektedir.
• Ezikler: Ezik deformitelerine uğrayan bölgelerde ağrılı noktalara kurt periyot verilmelidir.
• Kas İncinmeleri: Büyük ya da küçük elektrotlar kasların seyrine uygun olarak yerleştirilmekte ve 3 ila 4 dakika kurt periyot verilmektedir.
• Epikondilit: Küçük elektrotlar ağrılı bölgeye, diğeri ise yerleştirilen bu elektrotun proksialine yerleştirilmektedir ve 2 ila 3 dakika long periyot verilmektedir.
• İmmobilizasyona Bağlı Eklem Sertliği: Büyük elektrotlar eklemlerin her iki yanına ya da ön ila arkasına yerleştirilmektedir ve 5 dakika kurt periyot verilmektedir.
• Ekstremite Eklemlerinin Artrozu: Difaz fikse kurt periyot ve long periyot transartiküler olarak uygulanmaktadır. Ayrıca eklem çevrelerindeki ağrılı kısımlarda da uygulama yapılmaktadır.
• Humeroskapular Periartrit: Geniş plak elektrotlar ile omuz eklemlerinin her iki taraflarına 3 ila 4 dakika kurt periyot verilmektedir. Sonra küçük kap ya da plak elektrotlar ile ağrılı kısımlarla kurt periyot ya da kas spazmı varlığında long periyot uygulanmaktadır.
• Sudeck Atrofısi: Üst ekstremitelerde ise stellar ganglion üzerlerine difaz fikse uygulanmaktadır. Küçük elektrot olan (-) kısım supra skapular bölgeye, (+) olanı M. Stemo-kloidomastoid’ in arka kenarlarına yerleştirilir. Alt ekstremitelerde ise pleksus aortikus abdominalis ve pleksus iliakus’a etki edecek şekilde elektrotlar L3-5 ‘in her iki yanlarına longitudinal olarak yerleştirilerek ve Difaz Fikse tipi akım 3 dakika verilerek uygulama yapılır.
• Myalji: Büyük ya da küçük elektrotlarla önce difaz fikse daha sonra long periyot tedavi bölgesine uygulanır.

Dolaşım Bozukluklarında Diadinamik Akım Kullanımları

• Raynaud Hastalığı: Başlangıç için stellar ganglion bölgelerine difaz fikse uygulanmasına gidilmektedir. Sonra elektrotlar ellerin dorsal ve volar yüzeyine yerleştirilerek kurt periyot tipi akımlar verilerek uygulamaya devam edilir.
• Buerger ya da tromboanjitis obliterans ve arteriosklerozis obliterans’da da aynı teknik uygulanmaktadır. Daha sık alt ekstremitelerde görülen bu hastalıklarda elektrotlar pleksus iliakusa nüfuz edecek şekilde paravertebral olarak konulur ve difaz fikse tipi akımlar verilir. Sonra plak elektrotlarından biri uyluk üzerlerine, diğeri ayak tabanlarına ya da her iki elektrot da ayak tabanlarına konarak difaz fikse ve kurt periyot tipi akım uygulanır.
• Migren: Öncelikle superior servikal ganglion üzerlerine daha sonra arteria temporalis supeferficiyalisin frontal dalları üzerine difaz fikse tipi akım verilmektedir.
• Varis: Elektrotlar cilt yüzeyinde açık yara yoksa varis bölgesi üzerine; açık yara varsa açık yara bölgesine ortada kalacaksa şekilde altına ve üzerine yerleştirilerek ve kurt periyor tipi akım uygulanır. Ağrı fazla ise önce difaz fikse uygulama yapılır.

Diadinamik Akım Kontraendikasyonları (Kullanılmayacağı Hastalıklar)

• Akut kas iskelet sistem travmaları yaşayan bireylere uyugulanmaz.
• Peace maker yada bilinen diğer adıyla pili olan bireylere uygulanmaz.
• Boyun bölgesinde karotid sinüs bölgesine uygulanmamalıdır.
• Hassas cilt bölgelerine uygulanmaz.
• Gebelikte rahim bölgesi üzerine diadinamik akımı uygulanmamalıdır.